Éric Vuillard, Wojna biedaków (franc.: La guerre des pauvres), tłum. Katarzyna Marczewska, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2023.
„Wojna biedaków” to poetycka opowieść o tych, którzy mieli już dość i upomnieli się o swoje.
To krótka historia wizjonerów przekonanych o słuszności swoich racji i potrafiących zjednoczyć innych wokół siebie. I wreszcie to przekaz o brutalności zderzenia naiwnych ideałów z twardogłowym status quo, za którym stoją władza i pieniądz dające siłę. Nad tym wszystkim unosi się pochodzący z biedoty mesjarz, Thomas Münzer, głoszący równość już tu, na ziemi. Wpływ jego słów przerósł nawet oczekiwania jego samego, ostatecznie gubiąc wodza i jego lud.
Vuillard sięga do sedna ruchów chłopskich, przejmująco pokazując ich przyczyny oraz umiejętność przywódców w budzeniu u odbiorców potrzeby zmiany, a także wyjaśniając oczywistość ostatecznej klęski. Zaczyna od czternastowiecznej Anglii i kaznodziei Johna Wilkefa, który ośmielił się przetłumaczyć Biblię na język swoich rodaków, aby w ten sposób przybliżyć im Boże Słowo mówiące o równości wszystkich pomiędzy sobą. Odpowiedni komentarz zdolnego idealisty budzi u słuchaczy wiarę w poprawę losu i tworzy z jednego z nich przywódcę ruchu. Przeskok na kontynent do niemieckojęzycznej strefy pozwala dostrzec analogię myślenia i działania indywidualności i tłumu.
Podziwiam lakoniczną precyzję autora. Vuillard potrafi w jednym zdaniu dotykać rzeczy najważniejszych. Ta rzadko spotykana umiejętność połączona z pięknym, poetyckim wręcz językiem prezentuje efekt w postaci budzącej zachwyt lektury.
Zobacz też: Éric Vuillard Porządek dnia.