Ewa Małkowska-Bieniek, Różne twarze Marianny Orańskiej, Wydawnictwo CM, Warszawa, 2025.
Ta stustronicowa pozycja stanowi krótką i zarazem barwną monografię poświęconą wysoko urodzonej renegatce. Żyjąca w XIX w. księżna Frederika Louise Charlotte Marianne Oranje-Nassau to potomkini późniejszego króla Niderlandów i księżnej
z rodu Hohenzollernów władających Prusami.
Książka krótko opowiada historię tytułowej
bohaterki. Autorka zwięźle przedstawia najważniejsze wydarzenia z jej życia, skupiając się na podkreśleniu ich konsekwencji. Owo oddziaływanie, aktualną pozycję społeczną oraz przejawiane cechy charakteru próbuje też odnaleźć w prezentowanych licznych portretach księżnej, które dla opowieści stają się punktem odniesienia.
Przyjemność lektury kreuje pomysł narracyjny oraz staranne wydanie i możliwość studiowania licznych reprodukcji portretów księżnej Oranje-Nassau.
Marianna Orańska została przedstawiona jako kobieta silna i niezależna. Rozwód oraz nieformalny związek z mężczyzną niżej urodzonym skazał ją na ostracyzm
i wygnanie. Zdaniem autorki jej bohaterka znakomicie sobie z tym poradziła. Wyczucie biznesowe sprawiło, że księżna szybko pomnażała swój majątek, stając się jednocześnie właścicielką rozległych ziem. Co ciekawe, by obejść narzucone jej ograniczenia czasu, który mogła spędzić w Prusach (pozwalano jej na pobyt nie dłuższy niż dwadzieścia cztery godziny) nabyła majątek we wsi Bílá Voda (tu także rozgrywa się akcja powieści Kateříny Tučkovej) tuż po drugiej stronie granicy
z Cesarstwem Austriackim, dzięki czemu mogła sprawnie doglądać swoich włości leżących w rodzinnych Prusach.
Autorka poświęciła obszerne miejsce znaczeniu księżnej dla Dolnego Śląska. Właścicielka ogromnych obszarów ziemskich skupiała się nie tylko na poszerzaniu swych dóbr i wzroście stanu posiadania. Jej dochodowe inwestycje m.in.
w infrastrukturę komunikacyjną sprzyjały rozwojowi gospodarczemu regionu
i podnosiły poziom życia okolicznych mieszkańców. Bohaterka omawianej monografii lokowała kapitał również na cele społecznie, fundując szkoły, przytułki
i kościoły.
To nieobszerne wydawnictwo jedynie szkicuje nietuzinkową osobowość, jaką niewątpliwie była jego protagonistka. Nie znajdziemy w nim także szerszego przedstawienia historycznego tła rozgrywających się wydarzeń. Przyjemność lektury kreuje pomysł narracyjny oraz staranne wydanie i możliwość studiowania licznych reprodukcji portretów księżnej Oranje-Nassau malowanych pędzlem i obiektywem aparatu fotograficznego.
Przeczytaj też o debiucie autorki, powieści Wspólnicy i rywale. Koleje życia Kronenbergów i Blochów oraz wywiad z pisarką.