Joshua Foer, Dylan Thuras, Ella Morton, Atlas osobliwości (oryg. Atlas Obscura), tłum. Maciej Potulny, Wyd. Sonia Draga, Katowice, 2018.
Atlas osobliwości to lektura dla tych z nas, którzy szukają rzeczy niestandardowych. Atlas Obscura opisuje nieoczywiste atrakcje wybranych miejsc na świecie. Podczas gdy w przewodnikach czytamy zazwyczaj o klasycznych atrakcjach turystycznych, tzw. „must see”, w Przewodniku po ukrytych cudach świata, bo tak brzmi podtytuł tego oprawionego w twardą okładkę tomu, znajdziemy rzeczy na uboczu głównych szlaków turystycznych. I właśnie fakt, że nie wszyscy o nich wiedzą, a niektóre są naprawdę wyjątkowe, dodaje wartości tej „cegłówce” liczącej niemal 500 stron.
Autorzy poświęcili uwagę wszystkim regionom na naszej planecie, Polsce również, skupiając się na wytworach ludzkich rąk lub skutkach działalności człowieka. Każdy region lub kraj poprzedza rysunkowa mapa z zaznaczonymi obiektami, które są omawiane na kolejnych stronach. Tym ostatnim poświęca się kilka akapitów
i ilustruje fotografią. Mniej ciekawe miejsca, ale jednak ocenione przez autorów jako warte rozważenia, są jedynie wymienione wraz z jedno- lub dwuzdaniową wzmianką.
Przetestowałem Atlas osobliwości, podróżując w jesieni 2018 r. przez Stany Zjednoczone. I choć kilka propozycji mogło nawet szokować, to dotarliśmy do miejsc, których próżno szukać w najbardziej popularnych przewodnikach, a mimo tego zwiedzenie niektórych wymagało wcześniejszych rezerwacji. Czy wiecie, gdzie znajduje się najstarsza świecąca się jeszcze żarówka? Ma już ponad 100 lat. Która tama ma największy awaryjny otwór przepływowy w postaci ogromnego leja? Też ją widziałem. Na wschodnim brzegu Wielkiego Jeziora Słonego można zobaczyć w dnie ogromną spiralę, a w Arizonie instalację rakiet przenoszących głowice nuklearne, których w czasie Zimnej Wojny rozlokowano na terenie USA niemal 50.
Autorzy proponują setki innych atrakcji. Niektóre z nich odkrywają nieznane epizody krótkiej historii Stanów Zjednoczonych, inne wręcz szokują doborem, pozostając ofertą dla turystów o mocnych nerwach lub żołądkach. Przegląd pozostałej części pozwala na domniemanie, że amatorzy zwiedzania innych części naszej planety również znajdą tam ciekawe osobliwości. Choć dość ciężka, poszukujący miejsc „off the road” powinni ją dorzucić do bagażu.