Anna Cieplak, Rozpływaj się, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2021.
Czworo eurosierot wkracza w dorosłe życie. Anna Cieplak w swojej ostatniej powieści porusza kolejny społeczny problem. Znowu też pisze o młodych ludziach, którzy szybko muszą się usamodzielnić.
Okiem narratora spoglądamy na czwórkę reprezentantów zbiorowego bohatera naznaczonego piętnem nowych czasów — dzieci z powodów ekonomicznych opuszczone przez rodziców, którzy dzięki otwartemu rynkowi pracy w Unii Europejskiej wyjechali „za chlebem”. Powoli układane życie młodych ludzi bez Omamy — babci dwójki chłopaków, która zajęła się nimi w trudnych czasach, gdy zabrakło rodziców, ale w końcu też wyjechała — zostaje przerwane jej powrotem po wylewie i koniecznością opieki nad nią. Tym razem spojrzenie Anny Cieplak przyciągają małżonkowie, których razem trzyma tylko kredyt na mieszkanie, panna z dzieckiem, jak byśmy to kiedyś powiedzieli, wyczerpana niezaradnością i niestabilnością emocjonalną swojego partnera, a z drugiej strony męskie części obydwu par, braci w różny sposób podchodzących do rzeczywistości, w której ich pozostawiono.
W powieści stawia się pytanie o wpływ decyzji wyjeżdżających zarobkowo rodziców, pozostawiających swoje dzieci pod opieką krewnych, na późniejsze życiowe wybory swoich pociech.
O wszystkim dowiadujemy się stopniowo, a narracja przesuwa się między
rozdziałami o dziesięć lat. W taki sposób w kilkunastu cyklach odsłaniają się przed czytającymi problemy dziś dorosłych już ludzi oraz ich przyczyny. W powieści stawia się pytanie o wpływ decyzji wyjeżdżających zarobkowo rodziców, pozostawiających swoje dzieci pod opieką krewnych, na późniejsze życiowe wybory swoich pociech, na poszukiwanie bliskości, na ich poczucie wartości i wreszcie na wrażliwość wobec innych. Fabuła nie pozostawia złudzeń, że happy end, o ile w ogóle jest możliwy, wymaga dużo cierpliwości, poświęcenia i empatii.
Rozpływaj się swobodnie opowiada. Literacko nieskomplikowane dialogi budują obraz szarej rzeczywistości i postaw protagonistów. Liczność społeczności, którą reprezentują, podkreśla swoim okładkowym rysunkiem Łukasz Zbieranowski, anonimizując ich twarze. Powieść porusza ważny społeczny temat — współczesnych sierot ekonomicznych i ich wejścia w dorosłe życie. Od swojego debiutu Ma być czysto, który wciąż mam w pamięci, Anna Cieplak patrzy na współczesne przemiany społeczne, w szczególności te dotykające młodych ludzi szczególnie podatnych na ich wpływ. Narracja powieści nie porywa i czasem męczy swoją monotonnością, temat współczesnych sierot ekonomicznych i ich wejścia w dorosłe życie jest jednakże zbyt ważny, aby zbyć go milczeniem.
Przeczytaj też o niewymienionych wcześniej powieściach autorki: 1. Lata powyżej zera oraz 2. Lekki bagaż.